• Čet 06.08.2020

Okolina Novog Sada

Kovilj

Jugoistočno od Novog Sada, na obali Dunava nalazi se staro bačko selo Kovilj. Ime je dobilo po istoimenom cveću. Kovilju i okolini najznačajniji su ritsko područje između sela i Dunava i srpski pravoslavni manastir.  Specijalni rezervat prirode Koviljsko-Petrovaradinski rit prostire se na oko 5 hiljada hektara, pored leve obale Dunava. Nalazi se oko 20 kilometara od Novog Sada i u neposrednoj blizini auto-puta Novi Sad - Beograd. Čine ga ritske šume, rukavci Dunava, tršćaci i pašnjaci. Vode rita su značajno mrestilište za oko 46 ribljih vrsta, a šuma predstavlja stanište za preko 170 vrsta ptica močvarica, kao i drugih retkih ptica, na primer orao belorepan.

U naselju Kovilj, koje se nalazi na obodu rita sačuvana je autentična arhitektura vojvođanskog sela. U blizini je manastir Kovilj, čija je crkva posvećena arhanđelima Mihailu i Gavrilu. Danas aktivni muški manastir, podignut je u drugoj polovini XVII veka. Tokom turske vladavine više puta je razaran. Manastirski konaci su izgrađeni u prvoj polovini XVII veka, a nova crkva polovinom XVIII veka. U buni 1848./49. godine manastir je spaljen i opljačkan, a nova crkva sagrađena je od kamena donetog sa Fruške gore. U starom delu konaka je Memorijalni muzej Jovana Rajića, jednog od privih srpskih istoričara, a u novom delu konaka otvorena je monaška radionica za izradu ikona. U Kovilju jei rodna kuća Laze Kostića (1841.-1910.) jednog od navećih srpskih pesnika, pisaca i prevodilaca.

U Koviljskom ritu, na Arkanju-rukavcu Dunava i nekoliko kilometara od Kovilja je nadaleko čuvena čarda „Na kraj sveta“, u kojoj se pripremaju izuzetni riblji specijaliteti.

Čenej

Dvadesetak kilometara severno od Novog Sada, na magistralnom putu prema Subotici nalazi se naselje Čenej i njegovi salaši. Čenej je nastao još u XIII veku grupisanjem više salaša. Na Čeneju su autentični vojvođanski salaši, muzeji na otovrenom prostoru Panonske ravnice. Unutrašnjost pojedinih salaša je urađena kao etnološka izožba.

Svakog proleća ovde se održava manifestacija „Proleće na čenejskim salašima“, čiji organizatori tim povodom obavljuju knjige o životu u Vojvodini. U selu je srpska pravoslavna crkva sagrađena 1835. godine. U blizini Čeneja je i manji civilni aerodrom na kome se nalazi i Aeroklub Novi Sad.

Futog

Futog je najveće prigradsko naselje gradske zajednice Novog Sada. Prvi pisani pomen je iz XIII veka. Svojevremeno u doba austrijske carevine Futog je značajno trgovište, poznato po velikim vašarima.

Danas je Futog najpoznaziji po proizvodnji čuvenog futoškog kupusa, svežeg, slatkog ili ukišeljenog. Time povodom u Futogu se u jesen održava manifestacija „Kupusijada“U Futogu je srpska pravoslavna crkva Kuzmana i Damjana. Sagrađena je 1776 godine, ikonostas je uradio Arsenije Teodorović krajem XVIII veka. U crkvi je zbirka ikona Pavla Simića, rađenih u šestoj deceniji XIX veka. U porti crkve je grob Smiljke Jovanović, ćerke Jovana Jovanovića Zmaja. Rimokatolička crkva Srca isusovog, sa dva prepoznatljiva crkvena tornja sagrađena je 1908. godine na mestu stare crkve it 1776. godine.  Tada je građen i današnji župni dvor. U nekadašnjem spahijskom dvorcu danas se nalazi srednja poljoprivredna škola, koja je i domaćin „Kupusijade“.

Čelarevo

Čelarevo, stari naziv naselja je Čib, nalazi se pored puta Novi Sad - Bačka Palanka. U centru naselja je kompleks dva dvorca i park nekadašnjih vlasnika porodice Dunđerski. Manji dvorac je građen na prelazu iz XVIII u XIX vek, a veliki dvorac je sagrađen 1837. godine po projektu anonimnog bečkog arhitekte. Park oko dvorca je prirodni spomenik vrtne arhitekture i pod posebnom je zaštitom. Danas je u dvorcu stalna postavka stilskog nameštaja, ukrasnih i upotrebnih predmeta primenjenih umetnosti od baroka do neoklasicizma. Muzejska postavka u dvorcu u Čelarevu je depadans Muzeja Vojvodine.

Begečka jama

Begečka jama je udaljena oko 16 kilometara od Novog Sada, na putu prema Bačkoj Palanci. Jama je rečno jezero i prirodno mrestilište i boravište riba, od kojih su najčešći šaran, štuka, som i druge slatkovodne ribe. Na jednom delu Begečke jame su uređena plaža i razni rekreativni sadržaji, a ono što treba izdvojiti su nadaleko poznate ovdašnje riblje čarde.

Karađorđevo

Lovište i ergela konja Karađorđevo se nalazi pedesetak kilometara zapadno od Novog Sada. U prošlosti je to bilo rezidencijsko lovište, pre svega na visoku divljač, danas je dostupno i za turističku posetu. U ergeli su rasni konji pobednici mnogih galopskih i kasačkih trka u zemlji i inostranstvu. Na ovim konjima se može i rekreativno jahati u prirodi, a moguća je i vožnja fijakerom.

Dvorac Fantast

Šezdeset kilometara severno od Novog Sada, pored puta Bačka Topola-Bečej, nalazi se dvorac Fantast. U sred vojvođanske ravnice nekadašnji veleposednik Bogdan Dunđerski podigao je dvorac, mali kaštel, ergelu, kapelu i park sa jezerom. Ime dvorca vlasnik je dao po svom najpoznatijem konju Fantastu. Danas je dvorac atraktivan hotel, a u ergeli se može naučiti jahanje, jahati u prirodi ili se voziti kočijama.